مهم‌ترين عناوين خبري
امروز خبرگزاري، راديو، تلويزيون، وبلاگ، پرتال
و سايت هاي اينترنتي فدراسيون روسيه مهم‌ترين عناوين خبري و مقالات خود را به
موضوعات ذيل اختصاص دادند:
- روزهاي
فرهنگ ايران در پايتخت داغستان برگزار مي‌شود (پايگاه اطلاع رساني «رگنوم»).
- رجب
صفراف: چه کسي در نبرد ايران و غرب پيروز شد؟ (پايگاه خبري «vestikavkaza.ru»).
- سازمان
همکاري شانگهاي: توافق ايران و «گروه 5+1» سهم بزرگي در بهبود اوضاع خاورميانه بود
(خبرگزاري «ايتار تاس»).
- فاکس
نيوز: روسيه، ايران و چين نظم جهاني آمريکايي را به مبارزه طلبيدند (شبکه
تلويزيوني «Russia
Today»).
- واشنگتن
پست: وزير خارجه روسيه استاد ماهيگيري در آب گل آلود است (شبکه تلويزيوني «Russia Today»).
- پوتين
2 دسامبر عازم ديدار از ارمنستان مي‌شود (سايت راديو «صداي روسيه»).
- تقويت
پايگاه نظامي روسيه در ارمنستان نتيجه رشد تعهدات مسکو در برابر ايروان مي‌باشد (پايگاه اطلاع رساني
«رگنوم»).
- رهبر
اوکراين معتقد است بايد در موافقتنامه مشارکت راهبردي با روسيه تجديد نظر شود
(اخبار راديو «پژواک مسکو»).
- اوکراين
امکان عضويت در اتحاد گمرکي را بررسي نمي‌کند (خبرگزاري «ريا نووستي»).
- وزير
امور خارجه روسيه گفت درخواست کناره گرفتن اسد از کار متوجه به هم زدن «ژنو 2» است
(خبرگزاري «ايتار تاس»).
- بنظر
کارشناس روس، مسکو ترکيه را از ناتو بيرون مي‌کشد (سايت «newsland.com»).
- رهبر
روسيه گفت سال آينده 22 موشک بالستيک به نيروهاي اتمي روسيه واگذار مي‌شود (سايت «newsland.com»).
- سخنگوي
رئيس جمهور روسيه: فقط «نزديک بين سياسي» نقش پوتين در سياست جهاني را نمي‌بيند («اينترفاکس»).
- نماينده
اپوزيسيون ويلاهاي گرانبهاي مقامات طراز اول حزب حاکم را علني کرد (پايگاه اطلاع
رساني «gazeta.ru»).
- سرکرده
گروه اراذل بين شبه‌نظامياني بود که در اينگوشتيا بقتل رسيدند (سايت «gazeta.ru»).
-
تحولات
بين المللي
ايران
روزهاي
فرهنگ ايران در پايتخت داغستان برگزار مي‌شود
پايگاه اطلاع رساني «رگنوم»،
27/11/ 2013
همانگونه که در بخش مطبوعات
شهرداري مخاچ قلعه به اين خبرگزاري گفته شد در حال حاضر روزهاي فرهنگ ايران در
مخاچ قلعه در جريان است. در چارچوب اين واقعه نمايشگاه استادان آثار دستي ايران،
جشنواره آشپزخانه ملي و نمايش فيلم‌هاي ايراني ترتيب داده مي‌شود.
اين مراسم در چارچوب موافقتنامه
همکاري تجاري اقتصادي، علمي فني، فرهنگي، ورزشي و همکاري در ديگر حوزه‌ها که جمهوري اسلامي ايران و
داغستان در سال 2010 امضا کردند ،برگزار مي‌شود.
جشنواره فيلم‌هاي ايراني در برنامه «روزهاي
فرهنگ ايران» قرار دارد. فيلم‌هاي کارگرداناني چون رضا مير کريمي برنده فستيوال کان به نام «زير نور ماه» در
اين مراسم نمايش داده مي‌شود.
مهمان این مراسم مي‌توانند
با آثار دستي استادان سرشناس ايراني آشنا شده و در فعاليت ميز گرد «گفتگوي فرهنگ‌ها» شرکت کنند.
سازمان دهندگان مراسم اميدوارند
آنها به حلقه ديگر تقويت کننده روابط دوستانه روسيه و ايران تبديل شوند.
رجب
صفراف: چه کسي در نبرد ايران و غرب پيروز شد؟
پايگاه خبري «vestikavkaza.ru»، 27/11/ 2013
رجب صفراف مدير عامل مرکز مطالعه
ايران معاصر امروز اعلام نمود موافقتنامه مقدماتي ايران با «گروه 5+1» که روز يکشنبه
امضا شد برغم تمام پيروزي ظاهري غرب (زيرا ايران در ازاي محدوديت ملموس برنامه
اتمي خود فقط به باز شدن بخش اندک دارايي بانکي و قول عدم اعمال مجازاتهاي جديد
نايل شد) در واقع به معني پيروزي تمام بازيگران بزرگ جهاني بود که در «تعطيلات آخر
هفته ايراني» در ژنو شرکت کرده بودند.
وي گفت روسيه از آغاز طرف برنده بود
«زيرا پيشنهاد روسيه که از طرف رئيس جمهور پوتين بيان شده بود – در مورد حل مسئله
ايران از راه اقدام متقابل و مرحله به مرحله – در رأس امر قرار گرفت. غرب سه سال
در مورد پيشنهاد روسيه فکر مي‌کرد و در نهايت آنها درک کردند که اين امر با منطق امور هماهنگ بوده و بهترين
پيشنهاد براي خروج از بن بست مي‌باشد. اين پيروزي ديپلماتيک روسيه است».
سپس ايران برنده شد: «جهان وارد
عصر نويني شد و ديگر امکان حل قهرآميز مسئله ايران نمي‌تواند مطرح شود. طبق توافق کشورهاي
غربي طي 6 ماه نبايد در مورد مجازاتهاي جديد حتي فکر کنند». وي گفت دستآورد اصلي
ايران رعايت حق جمهوري اسلامي براي غني‌سازي اورانيوم مي‌باشد که «پيروزي بزرگ ژئوپلتيک و ديپلماتيک جمهوري اسلامي
ايران است».
صفراف اعلام نمود «اروپا برنده شد
زيرا هزاران کمپاني اروپايي از مجازاتهاي ضد ايران لطمه ديده و ورشکسته شده بودند
و دهها هزار کمپاني اروپايي هم در رابطه با محدوديت تحويل نفت ايران با مشکل مواجه
شدند. و اين همچنين پيروزي اقتصاد اروپا و ديپلماسي اروپايي مي‌باشد که بدون آبروريزي از اين
موقعيت خارج شد».
در نهايت آمريکا هم برنده شد:
«آنها هم با حفظ آبرو توانستند از اين موقعيت خارج شوند. ايالات متحده به امضاي
اين موافقتنامه فوق العاده علاقمند بود زيرا به صراحت درک مي‌کند که بدون ايران در سروسامان
دادن به اوضاع عراق و در حل بحران سوريه با مشکلات جدي مواجه مي‌شود و مهم‌تر اينکه بزودي سال 2014 فرا مي‌رسد و روند خروج نيروهاي ائتلاف از
افغانستان آغاز مي‌شود.
همچنين معلوم نيست اوضاع مصر و ليبي چگونه خواهد بود». وي افزود اينجا براي آمريکا
مسئله حفظ اعتبار کشور و حضور آن در منطقه مطرح بود.
سازمان
همکاري شانگهاي: موافقتنامه ايران و «گروه 5+1» سهم مهمي در بهبود اوضاع خاورميانه
دارد.
خبرگزاري «ايتار تاس»، 27/11/ 2013
دميتري مزنتسف دبير کل سازمان
همکاري شانگهاي اعلام نمود اين سازمان توافق ايران و «گروه 5+1» را «سهم وزيني در
بهبود اوضاع خاورميانه تلقي مي‌کند». وي گفت «سازمان همکاري شانگهاي از توافقات 24 نوامبر ايران با «گروه
5+1» در مورد برنامه اتمي ايران استقبال مي‌کند. سازمان اين قدم را سهم مهمي در تقويت جو اعتماد و
تفاهم بين کشورهاي ذينفع و بهبود اوضاع خاورميانه تلقي مي‌کند».
فوکس
نيوز: روسيه، ايران و چين نظم جهاني آمريکايي را به مبارزه طلبيدند
شبکه تلويزيوني «Russia Today»، 27/11/ 2013
دو کلمه هم در خاتمه. شما در مقاله
خود مي‌گوييد تا وقتي طي هفته‌هاي آينده امور روشن‌تر نشود از اظهار نظر نهايي
خودداري مي‌کنيد. لکن در بلندمدت از
اين حرف مي‌زنيد که قدرتهاي جهاني سعي
مي‌کنند در نظم نوين جهاني
جايگاه خود را داشته باشند. آيا مي‌توانيد بطور مختصر نظر خود را توضيح دهيد؟
والتر راسل ميد نويسنده مقاله مجله
«The
American Interest»: خوب نه روسيه، نه چين و نه
ايران از نظمي که آمريکا در اورآسيا – اروپا و آسيا – در آخر جنگ سرد برقرار کرد
راضي نيستند. آنها در جستجوي امکان بيرون راندن آمريکا و تغيير اين اوضاع بودند.
روسيه توانست اوکراين را از امضاي
موافقتنامه عضويت وابسته با اتحاديه اروپا منصرف کند. ايران در سوريه به کمک روسيه
آمريکا را به مبارزه مي‌طلبد
اما چين از ساخت حوزه جديد پدافند ضدهوايي سخن رانده که شعاع عمل آن تا آبهاي مورد
اختلاف در نزديکي مرز ژاپن مي‌رسد.
ما شاهد نوعي مقاومت هماهنگ شده
اين سه کشور هستيم. فکر مي‌کنم ما بايد بدقت موقعيت را پيگيري کنيم تا درک کنيم آيا اين امر به معني آغاز
مرحله جديدي در تاريخ جهاني است يا خير.
واشنگتن
پست: لاوروف مي‌داند چطور آمريکا را
در تنگنا قرار دهد
شبکه تلويزيوني «Russia Today»، 27/11/ 2013
روزنامه «واشنگتن پست» نوشته است
فقط دو روز پس از امضاي قرارداد با ايران سرگئي لاوروف وزير امور خارجه روسيه
اعلام نمود اجراي اين موافقتنامه مقاصد ناتو براي ساخت پدافند ضد موشکي در اروپا
را بي‌معني مي‌کند. به اين ترتيب لاوروف در تلاش
براي تأمين منفعت روسيه از مساعي «گروه 5+1» وقت تلف نکرده است.
رسانه‌هاي گروهي روسيه سخنان وزير را
چنين نقل کردند: «اگر توافق با ايران اجرا شود اساسي که آمريکا حين صحبت از ضرورت
ساخت پدافند ضد موشکي در اروپا به آن استناد مي‌کند از بين خواهد رفت».
بنظر خبرنگار «واشنگتن پست»، اين
امر سه جنبه دارد: اولاً لاوروف واقعاً باور مي‌کند که ناتو به ساخت سيستمي که
روسيه «اتفاقاً» با ساخت آن مخالفت مي‌کند نياز نخواهد داشت (به تعبير سايت «km.ru» لاوروف بطور
غيرمستقيم به اين اشاره مي‌کند که ادامه ساخت اين سيستم نشان خواهد داد پدافند ضد موشکي فقط عليه روسيه
جهت گيري دارد). ثانياً لاوروف به اين اشاره مي‌کند که روسيه حمايت از قرارداد با
ايران را با مسئله پدافند ضد موشکي در اروپاي شرقي ارتباط خواهد داد. از آنجا که
روسيه بازيگر مهمي در مذاکره با ايران بوده مسکو به اين ترتيب اهرم مؤثري براي
اعمال فشار بدست مي‌آورد.
در نهايت رئيس وزارت امور خارجه روسيه مشغول «گل آلود کردن» آب است تا به اين
ترتيب به بحث شدت بخشد. اين کاري است که او اغلب به آن متوسل مي‌شود.
مهارت در بيان چنين اعلاميه‌هاي پرمعنا بار ديگر نشان مي‌دهد سرگئي لاوروف «ايده‌آل افلاطوني» ديپلماسي روسي مي‌باشد (طبق فلسفه افلاطون هر پديده
در جهان واقعي مانند سايه الگوي ايده‌آل آن در جهان معنوي مي‌باشد). لاوروف با پيچ و خم مختص به ديپلماسي همه و از جمله آمريکا را وادار مي‌کند اظهارات وي را (اگر تهديد
ارتباط دادن پدافند ضد موشکي اروپا با مسئله اتمي ايران صحت داشته باشد) به عنوان
طلاي ناب قبول کنند.
لاوروف قريب به 10 سال است وزير
امور خارجه روسيه مي‌باشد و
بنظر نشريه اين مورد يکي از ترفندهاي عادي است که تحت رياست وي بکار گرفته مي‌شود. خبرنگار به اين اشاره مي‌کند که «يوليا يوفه» خبرنگار «New Republic» «با ملايمت» دستگاه ديپلماتيک روسيه را «باجگير ژئوپلتيک» ناميده
اما آندري ريوکين از «گاردين» روسيه را با شخصي مقايسه کرده بود که عمداً وارد عکس
مي‌شود تا آن را خراب کند.
تحت عنوان «عکس» سياست خارجي آمريکا در نظر است که روسيه سعي دارد وجهه خود به
عنوان ابرقدرت جهاني را به حساب آن حفظ کند. مسکو پيوسته در جستجوي مورد مناسبي
است تا – بدون تن دادن به ريسک خاصي – نشان دهد خودش در عرصه جهاني بازيگر مهمي
است.
بنظر خبرنگار نشريه، «پرونده
دريفوس معاصر» - ادوارد اسنودن – را ميتوان اوج «ماهيگيري» (Trolling)
ديپلماسي روسيه تلقي کرد. واگذاري پناهندگي به اسنودن و بحث شديد پس از آن در مورد
سرنوشت وي جاي اول روسيه در اخبار رسانه‌هاي گروهي جهاني را تضمين کرد. امري که مدت طولاني است
اوقات آمريکا را تلخ مي‌کند.
مشترک المنافع
پوتين
2 دسامبر عازم ديدار از ارمنستان مي‌شود
سايت راديو «صداي روسيه»، 27/11/ 2013
بخش مطبوعات کرملين اعلام مي‌کند ديدار رسمي ولاديمير پوتين
رئيس جمهور روسيه از ارمنستان 2 دسامبر آغاز مي‌شود.
اين ديدار که از شهر گيومري آغاز
مي‌شود پوتين همراه با سرژ
سارگسيان رئيس جمهور ارمنستان از پايگاه نظامي 102 روسيه در محل بازديد کرده و در
فعاليت سومين همايش بين منطقه‌اي روسيه و ارمنستان شرکت مي‌کند.
سپس در ايروان مذاکرات روسيه و
ارمنستان در سطح سران برگزار مي‌شود. طي اين نشست امور کليدي همکاري دوجانبه در بخش‌هاي تجاري اقتصادي، فرهنگي و انساني
بررسي مي‌شود.
به گزارش خبرگزاري «اينترفاکس»،
تبادل نظر در مورد اجراي توافقات حاصله در جريان ديدار 3 سپتامبر رئيس جمهور
ارمنستان از مسکو و همچنين قدمهاي آينده در جهت پيوستن ارمنستان به اتحاد گمرکي و
فضاي واحد اقتصادي روسيه، قزاقستان و بلاروس نيز در برنامه قرار دارد.
در خاتمه مذاکره اسناد مشترک
مختلفي امضا خواهد شد.
تقويت
پايگاه نظامي روسيه در ارمنستان نتيجه رشد تعهدات مسکو در برابر ايروان مي‌باشد – وزير دفاع اسبق
پايگاه اطلاع رساني «رگنوم»،
27/11/ 2013
سرلشگر هاروتيونيان وزير دفاع اسبق
ارمنستان در مصاحبه با نشريه ارمني اعلام نمود يکي از دلايل تقويت و گسترش پايگاه
نظامي 102 روسيه در ارمنستان تغيير متن قرارداد روسيه و ارمنستان در مورد استقرار
اين پايگاه مي‌باشد.
طبق آن مأموريت‌هاي
پايگاه نظامي روسيه گسترش يافته و اينک علاوه بر تأمين امنيت در مرزهاي خارجي
شوروي سابق (ترکيه و ايران) پايگاه همچنين مسئول تأمين امنيت در مرز ارمنستان با
آذربايجان هم مي‌باشد.
اين امر تقويت نيروهاي پايگاه نظامي مذکور را ايجاب کرده است.
وي معتقد است رشد احوالات ضد روسي
در ارمنستان در کار نبوده بلکه جنگ اطلاعاتي شديدي در جريان است که از خارج تأمين
مي‌شود. هدف آن جلوگيري از
تعميق روابط ايروان با مسکو – به نفع اروپا و به ضرر ارمنستان – است.
وي گفت پس از اعلاميه سرژ سارگسيان
رئيس جمهور ارمنستان در مورد پيوستن به اتحاد گمرکي احتمال از سر گرفته شدن جنگ
ارمنستان و آذربايجان بطور ملموس پايين رفت. خود اين واقعيت نشانه اهميت راهبردي
تصميم عضويت در اتحاد گمرکي براي منافع بلندمدت ارمنستان و ناگورنو قره‌باغ مي‌باشد.
وقت
تجديد موافقتنامه مشارکت راهبردي با روسيه فرا رسيده است
اخبار راديو «پژواک مسکو»، 27/11/ 2013
ويکتور يانوکوويچ رئيس جمهور
اوکراين در مصاحبه با شبکه‌هاي اوکرايني به اين امر اشاره کرد. وي گفت سه و نيم سال گذشته دوران رويارويي
کي‌يف و مسکو بود. وي ضمناً
خاطر نشان مي‌کند
اتحاديه اروپا از اوکراين حمايت نکرده و «فعلاً ما به غير از ريسمان حلقه شده چيز
ديگري نديده‌ايم».
يانوکوويچ افزود اوکراين سعي داشت
با صندوق بين‌المللي پول به توافق برسد ولي مذاکره بي‌نتيجه بود. وي ضمناً تأکيد نمود
اوکراين قصد ندارد در مورد قيمت گاز به روسيه تسليم شود: کي‌يف سعي دارد کاري کند که فروش گاز
به قيمت گران براي روسيه منفعت نداشته باشد. يانوکوويچ گفت چشم انداز کاهش خريد
گاز از روسيه «واقعي» است.
لازم به ذکر است فردا اجلاس سران
«مشارکت شرقي» در ويلنيوس آغاز بکار مي‌کند که موافقتنامه عضويت وابسته اوکراين با اتحاديه اروپا
مي‌بايست در جريان آن امضا
شود.
ميخاييل چچيتوف معاون رهبر «حزب
مناطق» اوکراين اعلام نمود اتحاديه اروپا بايد خسارت وارده به اوکراين در رابطه با
خروج آن از بازار جامعه کشورهاي مشترک‌المنافع را جبران کند.
در اين بين اپوزيسيون انتظار دارد
يانوکوويچ در نهايت موافقتنامه با اتحاديه اروپا را امضا کند. ضمناً رهبر حزب
«ضربه» (قهرمان مشت زني جهان در وزن سنگين) کليچکو اذعان مي‌کند شانس اين امر فوق العاده ناچيز
است.
شتفان فيوله کميسر گسترش و سياست
اروپايي اتحاديه اروپا اعلام نمود امضاي قرارداد عضويت وابسته اوکراين با اتحاديه
اروپا به روابط آن با مسکو لطمه وارد نخواهد کرد. وي تأکيد نمود روند تدارک
موافقتنامه عضويت وابسته هميشه بر اساس دوجانبه و بدون شرکت طرفين ثالث برگزار مي‌شود.
اپوزيسيون اوکراين در آستانه اجلاس
سران اتحاديه اروپا در ويلنيوس تمام مساعي خود را بکار گرفته است. تظاهرات
اپوزيسيون در ميادين مرکزي کي‌يف در جريان است.
اوکراين
امکان عضويت در اتحاد گمرکي را بررسي نمي‌کند
خبرگزاري «ريا نووستي»، 27/11/ 2013
دولت اوکراين هفته گذشته تصميم
گرفت تدارک امضاي موافقتنامه عضويت وابسته را تعليق کند. کابينه وزرا اين امر را
با ضرورت توسعه روابط اقتصادي با روسيه و جامعه کشورهاي مشترک‌المنافع توجيه کرد.
در اين بين ادوارد استاويتسکي وزير
سوخت و انرژي اوکراين در ملاقات با دانشجويان اعلام نمود مسئله عضويت يا عدم عضويت
اوکراين در اتحاد گمرکي در دولت اوکراين به هيچ وجه بررسي نمي‌شود. وي گفت «رهبر کشور گفت که ما
يک بردار راهبردي داريم و اين راهبرد متوجه همگرايي اروپايي است. فقط مسئله ريسک‌ها ابرام دارد اما اين ريسک
متأسفانه موجود است».
بوندارنکو معاون وزير سوخت و انرژي
که در اين ملاقات شرکت داشت در مورد چشم‌اندازهاي امضاي موافقتنامه عضويت وابسته
با اتحاديه اروپا گفت خط مشي سياست خارجي کشور بلاتغيير است و اوکراين حرکت در جهت
اروپايي را ادامه مي‌دهد و
هدف اين حرکت عضويت تمام عيار در اتحاديه اروپا مي‌باشد.
به گفته بوندارنکو سر راه عضويت در
اتحاديه اروپا بايد مأموريت‌هاي کلاني در رابطه با مدرن سازي مديريت دولتي، بخش‌هاي دولتي و خصوصي اقتصاد اوکراين حل
شود. موفقيت در اين جهات به امکانات ملموس نياز دارد و به همين دليل رهبري کشور
بايد ببيند شرکاي اروپايي چه جبراني به کي‌يف پيشنهاد مي‌کنند تا از «شوک» در اقتصاد و بطور اخص افت استانداردهاي اجتماعي جلوگيري شود.
به همين دليل، رهبري اوکراين همراه با وفادار ماندن به بردار توسعه اروپايي و در
عين حال با در نظر گرفتن نزديکي و روابط سنتي با اعضاي اتحاد گمرکي پيشنهاد کرده
مذاکرات سه‌جانبه روسيه، اوکراين و
اتحاديه اروپا در مورد همکاري آينده برگزار شود.
لازم به ذکر است پارلمان اوکراين
برغم درخواست‌هاي
مصرانه اتحاديه اروپا، موضع آمريکا و در خواست‌هاي اپوزيسيون اوکراين 6 لايحه
مربوط به آزادي يوليا تيموشنکو نخست وزير سابق را رد کرد. هر کدام از اين لوايح
پيشنهاد مي‌کرد سفر تيموشنکو به اروپا
براي معالجه به نحوي قانوني گردد.
در همان روز کابينه وزراي اوکراين
هم روند تدارک امضاي موافقتنامه همگرايي با اروپا را تعليق کرد.
خاورميانه
لاوروف:
درخواست کناره گرفتن اسد از کار متوجه به هم زدن «ژنو 2» است
خبرگزاري «ايتار تاس»، 27/11/ 2013
سرگئي لاوروف وزير امور خارجه
روسيه معتقد است درخواست کناره گرفتن بشار اسد رئيس جمهور سوريه از کار متوجه بهم
زدن همايش بين‌المللي «ژنو 2» است.
وزير تأکيد نمود «کساني که مي‌گويند بايد انتظار کشيد تا در محل
توازن نظامي برقرار شود يا آنها وقتي در مذاکره شرکت مي‌کنند که تاريخ کناره گرفتن بشار
اسد بيان شود يا شرايط مقدماتي ديگري مطرح مي‌کنند، همه اينها به هدف بديوم دشوار
ساختن يا بهم زدن کامل برگزاري همايش انجام مي‌شود».
لاوروف معتقد است مبارزه با
افراطيون در تمام خاورميانه به موفقيت همايش بستگي خواهد داشت.
وي گفت «اتحاد تمام نيروهاي سالم
در مبارزه با تروريسم که سعي دارد با استفاده از بحران سوريه در منطقه ريشه بدواند
ضرورت دارد».
وزير امور خارجه روسيه گفت تمام
گروههاي اپوزيسيون سوريه که روسيه با آنها صحبت کرده علاقمندي خود براي سفر به
مسکو در آستانه همايش «ژنو 2» را بيان کردند.
وزير خاطر نشان مي‌کند «ما تاريخ را بررسي مي‌کنيم. همه گروههايي که با آنها
صحبت داشتيم علاقمندي خود براي سفر به مسکو را بيان کردند». وي افزود «با توجه به
تاريخ برگزاري همايش «ژنو 2» (22 ژانويه 2014) ما هنوز اندکي وقت داريم تا تاريخ
ملاقات اپوزيسيون سوريه در مسکو را هماهنگ کنيم».
روسيه
ترکيه را از ناتو بيرون مي‌کشد،
سايت «newsland.com»،
27/11/ 2013
چنانچه گفته شد ملاقات ولاديمير
پوتين رئيس جمهور روسيه با اردوغان نخست وزير ترکيه برگزار شد. به گزارش روزنامه
«کمرسانت»، اردوغان از ولاديمير پوتين درخواست کرد به عضويت ترکيه در سازمان
همکاري شانگهاي کمک کند.
رهبر روسيه در پاسخ اعلام نمود
اعتبار ترکيه در صحنه بين‌المللي اساس شرکت فعالتر کشور در سازمانهاي بين‌المللي
را فراهم مي‌کند. ولي پوتين حتي پس از
تکرار مسئله عضويت ترکيه در سازمان همکاري شانگهاي از طرف اردوغان هم در اين مورد
پاسخ صريحي نداد.
گومر ايسايف کارشناس مرکز مطالعه
خاورميانه معاصر در سنت پطرزبورگ در مصاحبه با «خط ملي روسي» در مورد امکان عضويت
ترکيه در سازمان همکاري شانگهاي گفت بايد درک شود که جهان امروز از جهان 10 يا 15
سال قبل تفاوت دارد. امروز تغيير ملموس مراکز قدرت سياسي و اقتصادي در اورآسيا در
جريان است و ابتکار ترکيه بايد در اين رابطه بررسي شود. ترکيه امروز کشور کليدي
خاورميانه است که نه تنها بر اوضاع خاورميانه بلکه بر اوضاع آسياي مرکزي و قفقاز
اثر ملموس مي‌گذارد.
ترکيه در سالهاي 50 قرن بيستم بدنبال وخامت روابط با شوروي وارد ناتو شد. غرب از
اين موقعيت با مهارت استفاده کرد. ترکيه مدت طولاني يکي از خطوط مقدم ناتو در
سرحدات جنوبي شوروي بود.
اينک دنيا دگرگون مي‌شود. رقيب اصلي ناتو – شوروي – از
بين رفته است. امروز اين سازمان برغم «موفقيت‌هاي» آن در بمباران انساندوستانه
يوگسلاوي و ليبي بايد تمام ساختار سياسي خود را مورد تجديد نظر قرار دهد. ناتو در
واقع بازمانده عصري است که سپري شده است. روسيه هم بايد در انتقال اين پيمان به
سطحي ديگر شرکت کند. بگذار ناتو به امور انساندوستانه و غير نظامي پرداخته و به
نيازمندان آذوقه و مصالح برساند. ولي روسيه همچنين به روابط نيک تمام اعضاي ناتو
با مسکو علاقمند مي‌باشد.
اين امر جهتگيري ضد روسي ناتو را منتفي مي‌کند.
بنظر کارشناس فعاليت فزاينده ترکيه
در پروژه‌هايي که روسيه پشت سر آنها
قرار دارد به نفع تمام اورآسيا خواهد بود. در واقع روسيه و ترکيه نقاط مشترک بسيار
دارند و اقدام مشترک در مورد آنها به برقراري ثبات در اورآسيا کمک مي‌کند. روسيه شانس خوبي براي بيرون
کشيدن ترکيه از ناتو يا تبديل اين عضويت به امري ظاهري دارد. در برخي موارد
(فرانسه در دوران دوگل) عضويت در ناتو ماهيت ظاهري داشته و فرانسويها در آن دوران در
مجموع سياست مستقل پياده مي‌کردند.
عضويت ترکيه در ناتو مشکلي براي
اتحاد آن با روسيه در بر ندارد. شرکاي اقتصادي مهم روسيه چون آلمان هم عضو ناتو
هستند. براي خود ترکيه همگرايي اورآسيايي از همگرايي اروپايي آتلانتيکي جالب‌تر است. حتي صحبت صرف سران در اين
مورد به تقويت محور اورآسيايي کمک مي‌کند. تمام نيروهاي معقول اين منطقه مي‌توانند با يکديگر همکاري کرده و به اين ترتيب راه خروج از
بسياري موقعيت‌هاي
بحراني را پيدا کنند.
تحولات
داخلي فدراسيون روسيه
تحولات سياسي
پوتين:
سال آينده 22 موشک بالستيک بين قاره‌اي به نيروهاي موشکي
راهبردي تحويل داده مي‌شود
سايت «newsland.com»،
27/11/ 2013
ولاديمير پوتين رئيس جمهور روسيه
امروز اعلام نمود سال آينده 22 موشک بالستيک بين قاره‌اي جديد وارد زرادخانه نيروهاي
موشکي راهبردي کشور مي‌شود. وي
در مشورت در مورد توسعه اين نيروها گفت «امسال دو هنگ موشکي با سيستم‌هاي سيار جديد مجهز شدند و سال
آينده هم زرادخانه نيروهاي موشکي راهبردي با 22 موشک بالستيک بين قاره‌اي زميني جديد تکميل مي‌شود».
رئيس جمهور روسيه گفت «قصد داريم
در آينده هم بخش اصلي نيروهاي موشکي راهبردي را بطور اولويت‌دار توسعه دهيم. ضمناً آنها نه
تنها بايد نيرومند باشند بلکه امکان غلبه بر هر سيستم پدافند ضد موشکي هم در حال
حاضر و هم در بلندمدت – با توجه به رشد امکانات فني سيستم‌هاي ضدموشکي – را داشته باشند».
فقط
«نزديک بين سياسي» مي‌تواند نقش پوتين در
سياست جهاني را مشاهده نکند - پسکوف
خبرگزاري «اينترفاکس»، 27/11/ 2013
دميتري پسکوف سخنگوي رئيس جمهور
روسيه حين اظهار نظر در مورد امکان وارد شدن پوتين به فهرست بانفوذترين شخصيت‌هاي جهاني در سال 2013 که از طرف
مجله «Time» منتشر مي‌شود گفت فقط «يک نزديک بين سياسي» نقش ولاديمير پوتين در سياست جهاني را
مشاهده نمي‌کند.
ناوالني
ويلاهاي گرانبهاي والودين، نئوروف و پريخودکو را برملا کرد
پايگاه اطلاع رساني «gazeta.ru»، 27/11/ 2013
آلکسي ناوالني نماينده اپوزيسيون و
رهبر حزب ثبت نشده «ائتلاف مردمي» در وبلاگ خود نوشته است برخي کارکنان بلندمرتبه
حزب «روسيه واحد» چون وياچسلاو والودين معاون اول دفتر رياست جمهوري، سرگئي
پريخودکو رئيس دفتر دولت، سرگئي نئوروف دبير شورايعالي حزب «روسيه واحد»، نيکولاش
آشلاپوف مسئول سابق تدارک اجلاس سران سازمان همکاري‌هاي اقتصادي آسيا- اقيانوسيه
در ولاديواستوک و ايگور رودنسکي رئيس کميته سياست اقتصادي دوماي دولتي در ناحيه
«ايسترينسکي» استان مسکو قطعات زميني با ولاهاي مجللي دارند که ارزش آنها دهها
برابر بيش از درآمدهاي سالانه رسمي اين شخصيت‌ها مي‌باشد.
ناوالني عکس‌هاي ماهواره‌اي اين اراضي را منتشر کرده، ارزش
تقريبي آنها را ارزيابي و نشان مي‌دهد که قيمت اين املاک غير منقول از درآمدهاي اعلام شده کارکنان حزب حاکم دهها
برابر فراتر مي‌رود.
ناوالني خاطر نشان مي‌کند فقط
والودين درآمدهاي خود را در سطحي اعلام کرده که با قيمت «املاک» (قريب به 100 تا
200 ميليون روبل) قابل مقايسه مي‌باشد. والودين در سال 2009 از فروش سهام يک کارخانه توليد کره و چربي 350
ميليون روبل درآمد کسب کرده بود.
ناوالني پيشتر از اين شکايت کرده
بود که کمپاني قبرسي «ميرولو» متعلق به ويکتور و آندري فرزندان ولاديمير ياقونين
رئيس کمپاني «راه آهن روسيه» 7 هکتار اراضي روستاي «آکولينو» در نزديکي مسکو را
تصرف کرده‌اند. ياقونين در پاسخ قول
داد از ناوالني به دادگاه شکايت کند. ولي ثبت املاک روسيه بعد کمپاني فرزندان ياقونين
را به پرداخت جريمه 20 هزار روبلي محکوم کرده و واقعيت تصرف اراضي را تأييد کرد.
تحولات اجتماعي
سرکرده
گروه اراذل بين شبه‌نظاميان مقتول در اينگوشتيا شناسايي شد
پايگاه اطلاع رساني «gazeta.ru»، 27/11/ 2013
به گزارش بخش مطبوعات کميته ملي ضد
تروريستي، يکي از شبه‌نظاميان کشته شده در جريان عمليات ضدتروريستي در ناحيه
نازران اينگوشتيا به عنوان رئيس گروه اراذل شناسايي شد. وي سه سال تحت تعقيب فدرال
بود.
اين شخص مراد پلي‌يف 25 ساله رئيس گروه «پلي‌يفي» بود. اين شبه‌نظامي در مورد
قتل کارکنان نهادهاي انتظامي، به گلوله بستن خانه‌ها و تهيه و انفجار بمب تخصص داشت.
پيشتر از کشته شدن شبه‌نظاميان در
يکي از خانه‌ها در ناحيه نازران جمهوري
سخن رفته بود. در نتيجه تفتيش محل دو بمب 12 کيلويي، 4 مسلسل، آر پي جي، «کمربند
انتحاري»، نارنجک و چند هزار فشنگ پيدا شد.
مقالات
ایران و مناقشه قره باغ
هیأت
تحریریه ایران رو
27.11.13
اهمیت ایران در حل و فصل مناقشه قره باغ
زاید الوصف است. ایران که مستقیماً در این مناقشه شرکت نمی کند، مهمترین عامل حل و
فصل اوضاع قره باغ و برقراری صلح و ثبات در منطقه مناقشه بوده و می باشد. البته،
امکان حفظ و توسعه روابط برابر با همه طرفین مناقشه قره باغ و دنبال کردن سیاست
متعادل با فاصله گیری برابر از همه آنها، مهمترین دستاورد ایران به شمار می رود.
ایران نه تنها در حرف بلکه در عمل نیز در پیشگیری از بروز مجدد عملیات جنگی در
منطقه مناقشه سهم خود را ایفا می کند. این مقاله به گذشته، حال و آینده احتمالی و
نقش فزاینده ایران در حل و فصل این مناقشه به نفع صلح در قفقاز جنوبی اختصاص دارد.
نگاهی به گذشته
نقش ایران به لحاظ سابقه مسأله قره باغ
بسیار قابل توجه بوده است. اگر به چند قرن پیش، به اوایل قرن 19 برگردیم، باید
خاطرنشان کنیم که سرزمین منطقه تاریخی قره باغ که تقریباً برابر با سرزمینی است که
جمهوری فعلی ناگورنی قره باغ در آنجا اختیارات قدرت دولتی عملی را ایفا می کند، در
حوزه رویارویی دو قدرت روسیه و ایران قرار داشت. در سال 1805 خان نشین قره باغ
همراه با مناطق پهناور قسمت شرقی ماورای قفقاز که قبل از آن به ایران تعلق داشت،
به امپراطوری روسیه منتقل شد. این امر در مقاوله نامه های سال 1813 گلستان و سال
1828 ترکمن چای بین روسیه و ایران قید شد.
در تاریخ نزدیک تر نباید از ذکر میانجی گری
شناخته شده ایران در ماه می سال 1992 گذشت. روز 7 می سال 1992 در تهران بیانیه
مشترک سران جمهوری اسلامی ایران، جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان به امضا
رسید. به موجب آن سند، «طرفین توافق نمودند ظرف مدت یک هفته از روز ورود محمود
واعظی فرستاده ویژه رئیس جمهور ایران به منطقه، درپی مذاکرات با طرفین ذی علاقه و
با پشتیبانی سران دولت های آذربایجان و ارمنستان، آتش بس برقرار شده و همزمان همه
راه های ارتباطی به منظور تأمین نیازهای اقتصادی باز شوند».
از قرار معلوم، ایران در مرحله تشدید خاص
مناقشه قره باغ که این مناقشه وارد فاز رویارویی آشکار جنگی شد، موقعیت دوپهلویی
داشت. طرف ایرانی به حکم دلایل گوناگون بایستی با آذربایجان ابراز همبستگی کامل
بکند. اواسط سال های 1990 کارشناسانایرانی به این واقعیت توجه کرده و
روزنامه های ایرانی در این مورد مطالب زیادی درج می کردند. دولت ایران با فشار جدی
از سوی محافل اجتماعی و به خصوص جمعیت آذری ایران روبرو شد. با گذشت سال ها این
فشار کاهش یافته ولی هر موقعی که ارتش آذربایجان از دست ارامنه شکست می خورد،
دوباره ظاهر می شد. ولی طرف ایرانی از همان ابتدا از همه طرفین مناقشه فاصله
برابری گرفته بود. عملیات جنگی در منطقه مناقشه از سال 1992 به بعد در شرایط سیاست
سنجیده ایران جریان داشت که بدون اینکه در مناقشه مداخله کند، همیشه با دقت توسعه
نظامی آن را رصد می نمود. افکار عمومی جهان به مهمترین نقش ایرانی در آن مرحله که
دشوارترین مرحله برای طرف ارمنی بود، توجه کرد. در آن زمان مقطع تنگ مرزی بین
ارمنستان و ایران به «راه زندگی» برای ارامنه به معنی واقعی کلمه تبدیل شد.
تهران پس از انعقاد آتش بس در منطقه مناقشه
در ماه می سال 1994 سعی کرد با مشخص کردن هر چه دقیق تر منافع خود، در روند حل و
فصل اوضاع سهمی ایفا کند. ایران تا سال 1997 در این زمینه بسیار فعال بود و از
طریق مجاری دیپلماتیک با روسیه تعامل می کرد. بعد از آنکه در داخل سازمان امنیت و
همکاری اروپا نهاد رؤسای گروه مینسک با شرکت روسیه، ایالات متحده و فرانسه ایجاد
شد، ابعاد فعالیت تهران در این زمینه کاهش یافت. شاید همین امر باعث شده باشد که
تهران با چشم ناباوری به نهاد رؤسای گروه مینسک بنگرد.
نگاه دقیق به زمان حال
ایران در مرحله جاری حتی الامکان در عدم از
سرگیری عملیات جنگی در منطقه مناقشه و حفظ موازنه نیروها و منافع طرفین مناقشه،
سهم خود را ایفا می کند. روز 19 فوریه سال 2010 سید علی سقائیان سفیر ایران در
ارمنستان درباره حل و فصل مناقشه قره باغ چند مطلب مهم بر زبان آورد. وی برای
چندمین بار بر موضع گیری ایران مبنی بر ضرورت حل و فصل صلح آمیز مناقشه و آمادگی
طرف ایرانی برای ایفای سهم خود در تنظیم روابط بین ارمنستان و آذربایجان تأکید
کرد. سفیر ضمن معرفی موضع گیری ایران در خصوص استقرار احتمالی نیروهای حافظ صلح در
منطقه مناقشه، اظهار داشت که طرفین مناقشه باید تکلیف این اراضی را روشن بکنند. وی
همزمان تأکید نمود که ایران به عنوان کشوری که با ناگورنی قره باغ مرز مشترک دارد،
ملاحظات و مواضع خود را درباره ترکیب نیروهای حافظ صلح که ممکن است در این اراضی
مستقر شوند، ابراز خواهد نمود.
ایران در بهار سال 2010 به طور فعال میانجی
گری خود را به ارمنستان و آذربایجان پیشنهاد کرد. ابتکار تهران مبنی بر برگزاری
ملاقات نمایندگان ارمنستان و آذربایجان با میانجی گری طرف ایرانی که 19 آوریل سال
2010 توسط منوچهر متکی وزیر وقت امور خارجه ایران اعلام شد، به عنوان وسیله مساعدت
به طرفین مناقشه در جهت جستجوی وجوه اشتراک مواضع آنها تلقی می شد. معنی ملاقات
های سه جانبه در سطح رؤسای جمهوری ارمنستان، روسیه و آذربایجان همین بود و آن
مساعدت به پیدا کردن امکانات جدید اضافه بر امکانات رؤسای گروه مینسک سازمان
امنیت و همکاری اروپا، در جهت نزدیکی مواضع طرفین مناقشه است. به نظر می آید که
ابتکار دیپلماتیک ایران حد اقل به این خاطر مبنای عینی دارد که تهران با همه طرف
های مناقشه روابط صاف و همواری دارد. علاوه بر آن هرگونه بحث درباره استقرار
احتمالی آینده نیروهای حافظ صلح در منطقه مناقشه چه در بعد ترکیب این نیروها و چه
در بعد اختیارات آنها در نزدیکی مرزهای دولتی ایران، باید با توجه به نقطه نظر
ایران صورت بگیرد.
محمود احمدی نژاد رئیس جمهور سابق ایران در
جریان سفر ماه نوامبر سال 2010 به باکو بر علاقه کشور خود به همین گونه حل و فصل
مناقشه تأکید کرد. سرژ سارگسیان رئیس جمهور ارمنستان در حین دیدار کاری خود از
ایران به تاریخ 5 اوت سال جاری با حسن روحانی همتای ایرانی خود درباره نه تنها
مسایل مبرم دیگر بلکه روند حل و فصل مناقشه قره باغ به بحث و گفتگو نشست. اواخر
ماه سپتامبر در حاشیه شصت و هشتمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد، ملاقات سران
نهادهای سیاست خارجی ارمنستان و ایران برگزار شد.
نگاهی به آینده
نقش ایران در حل و فصل مناقشه قره باغ به
طور عام و در تأمین وضعیت کنونی در منطقه مناقشه به طور خاص، به عنوان نقش کشوری
قابل تأمل است که به هیچ گونه تشدید فعالیت نظامی در مرزهای خود علاقه مند نیست.
ایران به تلاش های حفاظت از صلح ناتو علاقه ندارد. مشکل بتوان تصور کرد که
کشورهایی چون ایالات متحده، فرانسه و غیره به اجرای عملیات حفاظت از صلح فقط با
استفاده از نیروهای سازمان پیمان امنیت جمعی یا روسیه رضایت دهند. ولی حضور
نیروهای ناتو در منطقه مناقشه - حتی بر اساس مجوز سازمان امنیت و همکاری اروپا یا
سازمان ملل – ناگزیر برای ایران عامل ناراحت کننده ای خواهد بود. ممکن است در
منطقه قفقاز جنوبی که از خطوط متعدد جدایی قومی و سیاسی برخوردار است، بی ثباتی
دامنه داری رخ دهد، چنانچه هم سازمان پیمان امنیت جمعی و هم ناتو در میدان محدود
عملیات حفاظت از صلح وظایف خود را اجرا کنند. ایران در مورد حضور نظامیان ناتو در
مرزهای شمالی خود سوء ظن های عینی پایه داری دارد که این عامل نمی تواند نادیده
گرفته شود.
موضع گیری ایران در قبال حل و فصل مسأله قره
باغ در مجموع به دو اصل کلیدی ختم می شود. اولاً، راه حل صلح آمیز لازم است و
اینکه راهی جز روند مذاکرات وجود ندارد. از اینجا این واقعیت بر می آید که طرفین
حق ندارند به روش های زورگویانه متوسل شوند. ثانیاً، ایران تنها مراجعه به
کشورهای منطقه به عنوان میانجی گران روند صلح را مصلحت می داند که این امر
باید کنشگران خارج از قفقاز جنوبی را از میان میانجی گران در حل و فصل بحران قره
باغ حذف کند.
بعضی نکات موضع گیری ایران باعث نزدیکی
مواضع آن هم به ارمنستان می شود و هم به آذربایجان. مناقشه باید به طور جامع و بر
اساس اصل «هر چیزی که تا آخر هماهنگ نشده باشد، هماهنگ نشده محسوب می شود» حل شود.
قبل از اینکه طرفین به بسته های راه حل های قابل قبول دست نیابند، هیچ راه
معقولانه تأمین صلح در منطقه جز حفظ وضعیت جاری در منطقه مناقشه وجود ندارد. این
موضع گیری مشترک ایروان و تهران است. هر دوی آنها همچنین موافقند که هر گونه حل
مناقشه باید عادلانه و بلندمدت باشد.
ایران هماره با آذربایجان در مراحل گذشته و
جاری حل و فصل مناقشه در چند مورد از تلاش های میانجی گرانه گروه مینسک مطالب
انتقادی بیان کرده است. باکو به راندمان پایین فعالیت نهاد رؤسای گروه مینسک اشاره
می کند. البته این بیانات طرف آذربایجانی حالت سیستمی ندارد و اغلب در مراحل سرد
شدن روابط باکو با کشورهای غرب و بروز اختلافات بین آذربایجان و روسیه مطرح می
شوند. در گذشته نه چندان دور همین وضع در پی شکست مذاکرات بین دو کشور همسایه
درباره تمدید اجاره رادار گابالا واقع در خاک آذربایجان توسط روسیه مشاهده شد.
ولی برخورد منفی ایران با گروه مینسک پیگیری
بیشتری دارد. ایران از ذهنی بودن کار این نهاد که در آن تمام کار عملی به فعالیت
سه رئیس از طرف روسیه، ایالات متحده و فرانسه محدود شده است، راضی نیست. تهران
سئوال می کند که چرا آمریکا و فرانسه که عوامل فرا منطقه ای هستند، به حل و فصل
مناقشه می پردازند و اینکه چرا ایران در ترکیب وسیع گروه مینسک حضور ندارد؟ ایران
از مرزهای شناخته شده بین المللی با ارمنستان و آذربایجان و نیز در عمل با ناگورنی
قره باغ برخوردار است ولی در مکانیزم های چندین جانبه حل مناقشه برای آن جایی در
نظر گرفته نشده است. در سال های اخیر به این سئوال بسیار معقولانه تهران هیچ پاسخی
داده نشده است. از سوی دیگر، نباید برای آرزوی ایران مبنی بر داشتن نمایندگی در
قالب های حل مناقشه و علاقه آذربایجان به دادن پیام های حاکی از نارضایتی خود از
کار واشنگتن، پاریس و مسکو که هرازگاهی مشاهده می شود، ارتباط متقابل مستقیم قایل
شد. تهران از اصل منطقه ای در حل و فصل هر مناقشه و هر مسئله قفقاز جنوبی و حوزه
دریای خزر دفاع می کند در حالی که برای آذربایجان اصولاً تفاوت چندانی ندارد کدام
دولت ها میانجی گری کنند و فقط نتیجه یعنی برقراری نظارت بر ناگورنی قره باغ مهم
است. برای ایران خود روند حل مناقشه و جابجایی نکات مورد تأکید اهمیت دارد که می
تواند موجبات پیشرفت واقعی در زمینه حل و فصل مناقشه قره باغ را فراهم نماید.
ایران و اتحادیه واحد گمرکی
با نگاهی به آینده می توان چشم انداز جالب
نزدیکی روابط ارمنستان و ایران در منطقه را تشخیص داد. باید تأکید کرد که این کار
به ضرر منافع آذربایجان انجام نمی شود. ایران قدرت منطقه ای است که از سنت های غنی
دیپلماتیک و برخورد مشخص دولتی با هر مسأله خارجی برخوردار است. جمهوری اسلامی
ایران در روابط با ارمنستان و آذربایجان تعادل برقرار کرده است. قالب های
دوجانبههمکاری به خصوص در جهت حفظ این تعادل مورد تقاضا هستند. ولی اگر
ارمنستان و ایران از امکانات فراهم شده در پرتو طرح های همگرایی فضای شوروی سابق
که روسیه پیش می برد، استفاده نکنند، این کار به عنوان کوتاهی بزرگی تعبیر خواهد
شد. کارشناسان بیش از پیش مسأله الحاق احتمالی ایران به اتحادیه گمرکی را به عنوان
موضوع بحث مطرح می کنند. در این صورت چشم انداز توسعه در زمینه ساخت راه آهن
ارمنستان – ایران هم که برای طرف ارمنی بسیار مهم است، فراهم خواهد شد. این کار می
تواند به روابط اقتصادی میان روسیه و ایران تحرک مکملی بدهد. مسیر خزر با وجود
پیچیده و غیر مستقیم بودن، می تواند به رابطه جغرافیایی کارآمد و عملی بین روسیه،
ایران و ارمنستان تبدیل شود. پیوستن ایران به اتحادیه گمرکی برای روسیه راه به
ارمنستان را نه از طریق مقطع کوتاه گرجی بلکه در خط روسیه – قزاقستان – خزر- ایران
– ارمنستان می گشاید. بدیهی است که در این مسیر هم موانع جدی وجود دارند که قبل از
همه از فقدان رژیم حقوق خزر که تاکنون طراحی نشده است، سرچشمه می گیرند. ولی این
اندیشه حالت آشکار فرامرزی دارد و دورنمای جلب همه جمهوری های ساحلی خزر و از جمله
آذربایجان را فراهم می نماید.
ایران به توسعه دیپلماسی فعال در زمینه از
سرگیری روابط با قدرت های غربی که برای آن اولویت دارد، بسنده نمی کند. مسکو از
فعال شدن مسئولین جدید ایرانی در صحنه جهانی در جهت حل و فصل مسایل کهنه و از جمله
برنامه هسته ای ایران استقبال می کند که این مطلب جدیداً توسط سرگئی لاوروف وزیر
امور خارجه روسیه اعلام شد. چند روز قبل از انعقاد موافقتنامه گروه 1+5 با ایران
در ژنو در روز 24 نوامبر، پیشرفت معینی در روند حل و فصل مناقشه قره باغ نیز پدید
آمد. 19 نوامبر بعد از وقفه تقریباً دو ساله در وین ملاقات رؤسای جمهوری ارمنستان
و آذربایجان برگزار شد. به یقین می توان احتمال داد که موفقیت های ایران در روابط
با غرب به حل و فصل متعادل مناقشه قره باغ تحرک مکملی خواهد بخشید.
ایران با وجود تحریم های اقتصادی و سیاست
منزوی کردن که علیه این کشور دنبال می شود، برای تحکیم پیوندهای اقتصادی با
همسایگان نزدیک راه های گوناگونی پیدا می کند. از این نظر، روابط ایران با ارمنستان
و آذربایجان از این عرف ایران مستثنی نیست. به عنوان مثال، تهران حاضر است با
ایروان در بخش انرژی همکاری کند و نیز اجرای طرح راه آهن قزوین – رشت – آستارا را
که با باکو ارتباط دارد، سرعت بخشد. در منطقه مناقشه زایی چون قفقاز جنوبی، اقتصاد
باید در خدمت سیاست باشد. ولی هدف آن نه تضعیف مواضع و نفوذ کشورهای دیگر بلکه بر
طرف کردن اختلاف نظرهای سیاسی و نزدیک تر کردن مواضع طرفین مناقشه می باشد.
ایران در محفوظ کردن موازنه نیروها بین
ارمنستان و آذربایجان سهم عظیمی ایفا کرده است. وضعیت جاری در منطقه مناقشه قره
باغ هم در عمل بر همین موازنه نیروها استوار است. ولی طرف ایرانی به همین کار
بسنده نمی کند. بعد از تنظیم روابط ایران با غرب و روشن شدن مسأله پیوستن ایران به
اتحادیه واحد گمرکی انتظار می رود که ما شاهد پیشرفت های کیفی در محور قره باغ و
بهره گیری بیشتر از منابع و امکانات دیپلماتیک و اقتصادی تهران شویم. ایران می
تواند در ایجاد جو اعتماد در قفقاز جنوبی سهم ویژه خود را ایفا کند که بدون آن، حل
و فصل عادلانه و بلندمدت مناقشه قره باغ در عمل میسر نیست. جمهوری اسلامی فعلاً در
قالب های جاری میانجی گری بین المللی در مناقشه قره باغ حضور ندارد. با این حال،
وزن ایران در منطقه و امکان بالقوه پیوستن آن به طرح های همگرایی اقتصادی با
همسایگان شمالی، برای منتفی کردن هر امکان وقوع جنگ در رابطه با این مناقشه دیرپا
فرصت های جدیدی فراهم می نماید.
